چند بار در روز باید مسواک بزنیم؟ (بهترین زمان مسواک زدن؟)

حفظ بهداشت دهان و دندان یکی از مهم‌ترین روتین‌های بهداشتی روزانه است. این مسأله علاوه بر سلامت دهان و دندان، بر دیگر ارگان‌های بدن و نیز سلامت عمومی بدن نیز اثرگذار خواهد بود. یکی از مهم‌ترین راهکار‌ها در این زمینه، مسواک زدن به روش اصولی و صحیح است. مسواک زدن باید در دفعات مناسب، استفاده از تجهیزات بهداشتی مکمل مثل خمیر دندان و دهانشویه، به روش صحیح و… صورت بگیرد تا بتواند نتیجه مطلوبی به همراه داشته باشد.

در این مطلب، به بررسی دقیق‌تر دفعات مسواک زدن، بهترین زمان برای مسواک زدن و دیگر نکات مؤثر پرداخته شده است.

اهمیت دفعات مسواک زدن

یکی از فاکتور‌های مهم در اثرگذاری مسواک زدن، تعداد دفعات انجام این کار است. مسواک زدن در دفعات مناسب، از مزیت‌های متعددی برخوردار است؛ از جمله اینکه:

• پلاک‌های دندانی و بقایای غذا مرتباً از بین دندان‌ها حذف شده و از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌شود.
• از بین رفتن این پلاک‌ها، از بروز بیماری‌های لثه و التهاب لثه جلوگیری می‌کند.
• باقیمانده مواد غذایی بین دندان‌ها منجر به بوی بد دهان می‌شود. مسواک زدن بعد از مصرف غذا، تنفس را تازه نگه می‌دارد.
• با مسواک زدن منظم، لکه‌های سطحی روی دندان از بین می‌رود. در نتیجه سفیدی و درخشندگی به دندان‌ها باز می‌گردد.
• با مسواک زدن، امکان انتقال بیماری‌ها و عفونت از طریق سیستم گوارش به دیگر ارگان‌های بدن کاهش پیدا می‌کند.

البته لازم به ذکر است که مسواک زدن به تنهایی نمی‌تواند از بین برنده لکه و آسیب‌های دندان باشد. نیاز است تا همواره تلاش شود که از راهکار‌های دیگری مثل تغییر در سیستم غذایی مثل حذف قهوه، جایگزینی سبزیجات، و… استفاده شود. در مطلب تأثیر مصرف قهوه و چای بر رنگ دندان‌ها و راه‌های مقابله با آن به بررسی دقیق‌تر نقش مواد غذایی در سلامت دندان‌ها پرداخته شده است.

چند بار در روز مسواک بزنیم؟

با توجه به اهمیت این موضوع، سؤال ایجاد خواهد شد که روزی چندبار مسواک بزنیم؟ چند دفعه در روز می‌تواند مزایایی به همراه داشته و معایبی به همراه نداشته باشد؟

در یک بررسی کلی و عمومی، بهترین زمان برای مسواک زدن این است که روزی دو مرتبه مسواک‌زده شود؛ که یک نوبت از این کار باید در صبح، پیش از مصرف صبحانه و یک نوبت پس از شام باشد.

اما قبل صبحانه مسواک بزنیم یا بعد صبحانه؟ مسواک زدن در زمان صبح، کمک می‌کند تا پلاک‌های دندانی که در زمان خواب شبانه در دهان جمع شده‌اند، حذف شده و در زمان خوردن صبحانه، این آلودگی‌ها به معده منتقل نشوند. بعد از مصرف شام و پیش از خواب نیز کمک می‌کند تا بقایای غذای روزانه که در طور روز در دهان جمع شده‌اند نیز پاکسازی شود.

علاوه بر این، توصیه می‌گردد که پس از مصرف هر نوع غذا، در صورت امکان، بدون حضور خمیر دندان، مسواک‌زده شود تا باقیمانده غذا حذف شود.

مسواک زدن کمتر از دو بار در روز، معایبی به همراه خواهد داشت؛ از جمله اینکه خطر پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهد. همچنین خطر وقوع بیماری‌های مربوط به لثه را نیز ایجاد می‌کند. دهان به مرور بوی بدی گرفته و ممکن است لکه‌های ناخوشایندی روی دندان ایجاد شود.

اما در مقابل نیز، مسواک زدن بیشتر از دو بار هم ممکن است معایبی به همراه داشته باشد؛ از جمله اینکه خطر خراشیدگی مینای دندان را افزایش می‌دهد. به خصوص در شرایطی که از مسواک‌های زبر و سخت و یا به روش غیر اصولی این کار انجام شود. این مسأله در شرایط استفاده از مسواک‌های دستی بیشتر دیده شده و استفاده از مسواک برقی خطر آن را کاهش می‌دهد.

از طرف دیگر، حساسیت دندان ممکن است افزایش پیدا کند. با حساس شدن دندان‌ها، به مرور دندان نسبت به سرما، گرما، شیرینی و… واکنش دردناک نشان خواهد داد. چرا که مینای دندان آسیب دیده و مواد غذایی و نوشیدنی با عاج دندان در تماس خواهند بود.

مسواک زدن زیاد برای لثه نیز خطرناک بوده و ممکن است خراشیدگی، خونریزی لثه و… را ایجاد کند. در این شرایط، لثه منظماً در معرض خونریزی و مشکلاتی عفونی مثل آبسه خواهد بود.

نظر دکتر پژمان ابدالی در مورد دفعات مسواک زدن در روز

در ویدیو زیر دکتر پژمان ابدالی، متخصص دهان و دندان در مورد دفعات مسواک زدن در روز توضیحات کافی و لازمی را بیان میکنند.

چند دقیقه مسواک بزنیم؟

طبق تحقیقات صورت گرفته، معمولاً بهترین نتایج در شرایطی بوده است که هر وعده مسواک زدن حدود ۲ دقیقه طول بکشد. البته این در شرایطی ست که در این بازه زمانی، تمامی دندان‌ها به طور کامل پاکسازی شوند. به منظور محاسبه زمان، می‌توان از تایمر‌ها استفاده کرد. با این حال، نمونه‌های به روز از مسواک‌های برقی، تایمر داشته و با رسیدن به زمان مطلوب، هشدار می‌دهند.

نحوه صحیح مسواک زدن!

اولین گام در راستای مسواک زدن اصولی، انتخاب مسواک مناسب است. مسواک باید بر اساس شرایط کلی دندان و دهان و نیز‌های فرد صورت بگیرد. در یک توصیه کلی، مسواک‌های برقی نسبت به دستی از ارجحیت برخوردارند؛ چرا که دارای قابلیت‌ها و برنامه‌های متعدد هستند. طبق این ویژگی، می‌توان سری‌های مخصوصی بر روی مسواک نصب کرد تا سازگار با انواع شرایط دندان باشند. مثل مسواک برقی مناسب جرمگیری، مناسب استفاده روزانه و…. علاوه بر این، انتخاب محصولات بهداشتی دهان و دندان نیز از اهمیت زیادی برخوردار است که در ادامه به طور مفصل‌تری به آن پرداخته شد.

علاوه بر این، مسواک زدن نیاز به رعایت تکنیک‌های خاصی نیز دارد. بهتر است زاویه مسواک، زاویه ۴۵ درجه نسبت به لثه بوده و با کمک حرکات دایره‌ای ملایم، روی تمامی دندان‌ها کشیده شود. حرکات باید به صورت افقی بوده و تمامی سطوح، از جمله سطوح خارجی دندان، سطوح داخلی دندان، سطح جونده و… پوشش داده شود. در مطلب طرز صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور کامل‌تری به بررسی این موضوع پرداخته شده است.

علاوه بر دندان‌ها، بهتر است زبان نیز پاکسازی شود. این کار به حذف باکتری‌ها و از بین رفتن بوی دهان نیز کمک مؤثری خواهد کرد.

در نهایت، مراقبت از مسواک نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. مسواک چه از نوع برقی و چه از نوع دستی، باید به طور منظم پاکسازی شده و هر سه ماه یک بار، تعویض شود. تعویض سر مسواک برقی نیز مشابه با مسواک دستی باید در بازه‌های سه ماهه صورت بگیرد. استفاده از مسواک‌های قدیمی، نتیجه مطلوبی نداشته و منجر به بروز بیماری و پوسیدگی دندان می‌شود.

لوازم بهداشتی دهان و دندان

در کنار مسواک زدن، استفاده از تجهیزات بهداشتی دهان و دندان نیز بسیار مهم است. اصلی‌ترین این تجهیزات عبارتند از:

• خمیر دندان
• نخ دندان
• دهانشویه

داشتن یک روتین روزانه ترکیبی از این تجهیزات، و استفاده صحیح از آنان، بهترین نتیجه را در جلوگیری از پوسیدگی دندان به همراه خواهد داشت. در مطلب راهکار‌های جلوگیری از پوسیدگی دندان به طور جامع‌تری به بررسی این موضوع پرداخته شده است.

هرکدام از این تجهیزات، از انواع زیادی برخوردار است که انتخاب بهترین گزینه، بستگی به شرایط کلی دندان و دهان فرد دارد. معمولاً توصیه می‌گردد تا انتخاب آنان تحت نظارت دندانپزشک صورت بگیرد. دنداک، ارائه دهنده با کیفیت‌ترین و برترین تجهیزات بهداشتی دهان و دندان است.