تاثیر تغذیه بر سلامت دهان و دندان

در علم پزشکی و با توجه به تحقیقاتی که صورت گرفته است، ارتباط مستقیمی بین تاثیر غذاها در سلامت دهان و دندان وجود دارد. مصرف برخی غذاها میتواند بیماری­های لثه و دهان را کاهش داده و از پوسیدگی دندان جلوگیری کند؛ در حالی که برخی دیگر از مواد غذایی، تخریب بافت مینای دندان را سرعت بخشیده و منجر به آسیب به دیگر بخش­‌های دهان خواهند شد.

تغذیه مناسب به روش­های زیر، سلامت دهان و دندان را به همراه دارد:

• کاهش پوسیدگی دندان
• حفظ سلامت لثه
• حفظ مینای دندان
• تولید بزاق دهان و حفظ رطوبت دهان

و … . هریک از این عوامل، نقشی مهم و کلیدی در این راستا دارند.

چه غذاهایی برای دندان مفید است؟

تغذیه در دندان پزشکی اولین عاملی ست که بر روی روند کلی دندان و دهان اثر دارد. مصرف برخی غذاها می­تواند سلامت دهانی را تقویت کرده و آن را تقویت کند. از جمله این مواد غذایی می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• محصولات لبنی حاوی مقدار زیادی کلسیم هستند. کلسیم موجود در این مواد غذایی، تقویت مینای دندان و استخوان فک را به همراه دارد.
• میوه و سبزیجات حاوی مقادیر زیادی فیبر هستند. فیبر با تولید بزاق، به شست و شوی دهان کمک کرده و بعضا نیز با دارا بودن ویتامین سی، تقویت لثه و بافت­های همبند را نیز قوی می­کنند.
• آجیل و مغزها حاوی مقادیر زیادی پروتئین، کلسیم، فسفر، منیزیوم و … هستند. این مواد غذایی نیز به سلامت دهانی کمک مهمی می­کند.
• غذاهای کامل و طبیعی مثل غلات کامل، تخم مرغ، پروتئین­‌های بدون چربی مثل ماهی حاوی مقادیر زیادی ویتامین دی هستند. این مواد جذب کلسیم و استحکام دندان را به همراه دارند.
• آب بهترین شوینده دهان بوده و مصرف منظم آن، باعث می­شود تا مواد غذایی باقیمانده روی دندان­‌ها پاکسازی شود

چه غذاهایی برای دندان مضر هستند؟

با توجه به نقش تغذیه در سلامت دندان ، در مقابل اینکه برخی غذاها تقویت دندان را به همراه دارند؛ برخی دیگر، متقابلا روند تخریب دندان و لثه را تسریع می­کنند.

از جمله این غذاها می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• غذا و نوشیدنی­‌هایی حاوی قند بالا مثل انواع نوشابه­‌های گازدار، آبنبات و شکلات، کیک و شیرینی و …
• غذاهای اسیدی مثل مرکبات ترش، نوشیدنی­‌های گازدار و صنعتی
• غذاهایی که به سطح دندان می­چسبند مثل میوه خشک، تافی و کارامل
• غذاهای سفت مثل یخ، ته دیگ، هسته میوه­‌ها و …

در کنار خوردن این مواد غذایی، برخی عادات نیز می­تواند به دندان آسیب برساند. مثلا شکاندن مغزها با دندان، مصرف بیش از حد مواد سفتی مثل تخمه و …، به مرور دندان را در معرض ترک خوردگی و شکستگی قرار می­دهد.

در تکمیل این مطلب، می­توانید مقاله راهکارهای جلوگیری از پوسیدگی دندان را نیز مطالعه نمایید.

محافظت از دندان

در کنار نقش تغذیه و سلامت دندان، راهکارهای دیگری نیز باید برای سلامتی دندان‌­ها اجرا شود. دندان­‌ها باید به طور مداوم پاکسازی شده تا هیچگونه مواد غذایی در شیارهای دندانی و فواصل بین دندان ها و لثه وجود نداشته باشد. علاوه بر این، نه تنها دندان، بلکه دیگر بخش­‌های دهان نیز باید تحت نظافت قرار بگیرند. به عنوان مثال، زبان، لثه و … نیز باید پاکسازی شوند.

عفونت و آلودگی در دهان، به سرعت منتقل شده و علاوه بر آلوده کردن دیگر بخش­‌های دهانی، می­تواند به اعضای بدن مثل سیستم گوارشی نیز منتقل شود. در نتیجه باید همواره بر اساس نیازها و شرایط، از تجهیزات لازم به این منظور استفاده نمود

روتین بهداشت دهان و دندان

حفظ یک روتین اصولی و منظم، کمک می­کند تا بیماری­‌هایی مثل عفونت لثه، پوسیدگی دندان، بوی بد دهان و … به حداقل برسند. این روتین برای دندان­‌های معمولی به شرح زیر است:

روتین مسواک زدن

مسواک زدن اصلی­‌ترین بخش روتین است. مسواک باید حداقل روزی دو مرتبه انجام شود؛ یک مرتبه قبل از خواب شبانه  و یک نوبت بعد از بیدار شدن از خواب و قبل از مصرف صبحانه. مسواک می­تواند شامل نوع دستی و یا برقی باشد. مسواک­‌های برقی معمولا توانسته‌­اند عملکرد قوی­تری در این زمینه نشان داده و به نحو موثرتری دندان و دهان را پاکسازی کنند.

علاوه بر انتخاب یک مسواک مناسب، انتخاب خمیر دندان نیز اهمیت دارد. خمیر دندان شامل انواع مدل­‌های:

• ساده
• حاوی فلوراید
• همیر دندان ارگانیک مثل ذغال

و … است.

هرکدام از این نوع خمیر دندان­‌ها برای نوعی دندان مناسب هستند. اطلاعات جامع­تر درمورد خمیر دندان را می توانید در مطلب راهنمای جامع انتخاب خمیر دندان مناسب مطالعه کنید تا نوع مناسب خمیر دندان سازگار با شرایط خود را پیدا کنید.

روتین مناسب نخ دندان کشیدن

روزانه نیاز است تا حداقل یکبار از نخ دندان استفاده شود. نخ دندان نیز دارای انواع مختلفی بوده مثل:

• نخ دندان ساده و معمولی
• نوار دندانی
• نخ دندان مخصوص ارتودنسی

و … . نخ دندان قادر است تا مناطقی از بین دندان را که مسواک به آن دسترسی ندارد، پاک کند؛ اما این کار باید طبق اصول انجام شود تا آسیبی به دندان و لثه وارد نکند.

روتین دهانشویه

دهانشویه باید بعد از مسواک و نخ دندان کشیدن مصرف شود. دهانشویه ها دارای انواع مختلفی هستند؛ از جمله:

• ساده
• دارای فلوراید
• درمانی
• مخصوص لثه­های حساس

و … . هرکدام از این نوع­‌ها باید در دفعات مشخصی مصرف شود. برخی دهانشویه­‌ها باید هفته­‌ای یک سه مرتبه استفاده شوند؛ ولی برخی دیگر را می­توان روزانه نیز استفاده کرد.

تفاوت روتین بهداشتی برای انواع دندان

روتین مناسب برای بهداشت دهان برای افراد مختلف، متفاوت است. هر فرد با توجه به شرایط دندان و لثه خود، نیاز به تجهیزات و نحوه مصرف متفاوتی دارد.

در افرادی با دندان­‌های معمولی، توصیه می شود که روزانه  دو بار مسواک زده شده، خمیر دندان از نوع فلوراید دار بوده؛ و از نخ دندان و دهانشویه­ ضدعفونی کننده استفاده شود.

افرادی با دندان­‌های حساس بهتر است از مسواک­‌های نرم­تری استفاده کرده و خمیر دندان مخصوص دندان حساس را خریداری کنند. نخ دندان و دهانشویه برای این افراد باید با مشورت پزشک انتخاب شود تا آسیبی به مینای دندان و لثه وارد نشود. در ادامه، توصیه می­شود مطلب چگونه از دندان‌های حساس محافظت کنیم؟ را نیز مطالعه کنید.

افرادی با دندان­‌های پروتز( دندان مصنوعی )، باید از محصولات مخصوص دندان پروتز استفاده کرده و به تجهیزات ویژه تری مثب محلول ضدعفونی کننده پروتز در ساعات شب استفاده کنند. برای تمیزی لثه نیز نیاز به مسواک مخصوص لثه وجود دارد؛ که لثه را زخم نکند. همچنین برای دندان­‌های ایمپلنت شده، باید از خمیردندان­‌های غیر سایشی استفاده کرده و ابزارهای مخصوص برای تمیز کردن فضای بین ایمپلنت استفاده شود.

افرادی با دندان روکش دار می­توانند از مسواک استاندارد و خمیر دندان فلوراید دار استفاده کرده و از نخ دندان­‌هایی مثل سوپر فلاس برای پاکسازی دندان استفاده نمایند.

افرادی که ارتودنسی دارند، باید بعد از هر وعده غذایی مسواک زده و از مسواک و نخ دندان­‌های مخصوص ارتودنسی استفاده کنند. چرا که مسواک و نخ دندان معمولی برای این افراد کافی نبوده و قادر به پاکسازی محیط نیست.

در کل، توصیه می­شود انتخاب نوع مناسب از تجهیزات روتین بهداشت دهان و دندان، توسط توصیه پزشک صورت بگیرد تا بهترین نوع محصولات سازگار با شرایط شخصی هر فرد معرفی شوند.

دنداک، ارائه دهنده برترین تجهیزات بهداشت دهان و دندان، برای تمامی تایپ­‌ها بوده و برترین برند­های جهانی را در اختیار مشتریان قرار داده است.